10 Şubat 2022 Perşembe

BÜYÜK BACH SERİSİ - Bölüm 16. Melankolik mizacın ve Ballet de Cour modelinin Avrupa'ya yayılması

     Profesyoneller o basit airs parçalarını bravura parçalarına dönüştürerek süsleme ve diminuzioni becerilerini sergiledi. Müzik teorisyeni ve rahip Marin Mersenne (1588-1648), Harmonie Universelle müzik ansiklopedisinde, İtalyanların şandaki üstünlüğünü tanıyordu ve Peri ve Caccini'nin dramatik ve tutkulu niteliklerinden bahsediyordu. Halbuki, ona göre, Fransız airs'ler deyimsel ve jenerik bir douceur (tatlılık) ile sınırlıydı, o melodik tatlılık, üretimi ve popülariteyi artırıyordu.

    Neşeli ve canlı ritmik bölümlerin yanı sıra, airs de cour üretiminde yalnızlığın şiiri için de özel bir sevgi vardır. Joseph Chabancheau de la Barre'ın Forêts solitaires et sombres'ında  ya da Michel Lambert'in dokunaklı Sombres déserts, retraites de la nuit'indeki gibi küçük başeserlerde yüceltilmiştir. Melankolik mizaç, müzikal ifadeyi yüzyılın hastalığı gibi ele geçiriyor. Fransa, Almanya ve İngiltere'de, ağıtlara, yaslara, meditasyon, gözyaşı övgülerine, tombeaux'a yol açtı. Bu, 1600'lerin muzaffer ve tehditkar ölümle trajik aşinalığının semptomudur. Roma'da Bernini tarafından papalar için görkemli cenaze anıtlarıyla açılışı yapılan ve daha sonra tüm Avrupa'da taklit edilen büyük mezar heykellerinde olduğu gibi. 

       Urbano VIII anıtı  

 
                                                        Alessandro VII anıtı


    Ballet de cour'un daha görkemli ve karmaşık biçimlere yayılması ve onun, hükümdarın kutlanması için gösteri aracına dönüşmesi, mesela Ballet de la Prosperité des Armes de France (1641), tarihteki ilk senfonik ekip, profesyonellerin orkestrasının, Les vingt-quatre violons du Roy, doğmasına yol açtı. 
    Dans, korolar ve airs'lerin desteklenmesine yönelik müziğin 5 partili yazımı, raddoppio (sesin kopyalanması) ve yaylı çalgılarla icra edildi. La Grande Bande'a -böyle deniyordu- zamanla nefesliler, bütün register'larda obua ailesi, les douze grands hautbois de bunlara eklendi. 
    Yüzyılın ikinci yarısında Jean Baptiste Lully, bu modeli ve XIV. Louis benzerliğinde bir müzikal ve teatral ihtişamı Avrupa müziğinin universal bir modeli haline dönüştürdü.



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder